Kentsel Dönüşümde Deprem Faktörü

Kentsel dönüşüm; güvenli yaşamayı, yaşam kalitesini arttırmayı, ekonomik gelişimi canlandırmayı ve ortak kullanım alanlarının daha kullanışlı hale gelmesini sağlayan büyük bir ihtiyaçtır.

Kentsel dönüşüm, olası depremler nedeniyle yaşanabilecek olan can ve mal kayıplarının en aza indirilmesi için gerçekleştirilen profesyonel kamu çalışmalarını da içermektedir. Bu dönüşüm şu şekillerde gerçekleştirilmektedir;

• Belirlenen bir proje kapsamı içerisinde, sistematik bir şekilde, toprak zemininin ve üzerinde yer alan binanın risk değerlerinin, olası depremlerde yıkılması veya çevredeki binalara zarar vermesi ihtimalleri de göz önünde bulundurularak incelenmesi,
• Riskli toprak zeminin ve üzerinde bulunan riskli yapıların kullanım dışına çıkarılması,
• Zemin yapısına uygun olacak şekilde yeni binaların yapılması.

Bu çalışmalar, kentin yapısında ortaya çıkabilecek olan sorunların giderilmesi, ömrünü tamamlamış binaların ortadan kaldırılması ve gerekli görülenlerin güçlendirilmesi açısından önemlidir.

Kentsel dönüşümün Türkiye için önemli bir yere sahip olmasının en temel 2 sebebi bulunuyor:

• Türkiye’nin deprem kuşağında olması ve geçmiş zamanlarda yaşanmış olan acı tecrübelerin tekrarlanmamasını sağlamak.
• Çarpık yapılanma ve çarpık yapılanmanın yol açtığı düzensizlikten kaçınmak.

Kentsel Dönüşüm Planlamasında Deprem Faktörü

Ülkemiz Dünya’daki en aktif deprem kuşaklarından Alp-Himalaya deprem kuşağında yer almaktadır. Yapılan analiz ve incelemelerde Türkiye’de her iki yılda bir kez yıkıcı özellikte deprem, her üç senede bir ise çok yıkıcı deprem olduğu görülmektedir. Özellikle 1999 depreminden sonra yapıların iyileştirilmesi için büyük bir gelişme kaydedilmiş ve halen kaydedilmektedir.

Kentsel dönüşüm çalışmalarını zorunlu kılan en önemli faktör, ülkemizin 1. dereceden deprem kuşağı üzerinde yer alıyor olmasıdır. Sıkça görülen kaçak yapılaşma, niteliksiz bina stokunun bulunması ve bu binalardan kurtulma ihtiyacı kentsel dönüşüm planını ortaya çıkartmıştır. Böylece olası bir depremde yaşanacak can ve mal kaybının en aza indirgenmesi planlanmaktadır.

En son Mart 2018 tarihinde revize edilen deprem yönetmeliği son yıllarda yaşanan yıkıcı depremlerin ardından  yeni yapılar ve dönüşümle ilgili sıkı denetim koşulları getirmektedir:  http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/03/20180318M1-2.htm

Ayrıca İstanbul Büyükşehir Belediyesi, dört üniversite ile işbirliği yaparak deprem master planı adı verilen bir plan ortaya çıkartmıştır. Bu master plan ilk olarak deprem için büyük risk teşkil eden İstanbul ve İzmir kentlerinde dikkate alınmış ve belli bölgeler kentsel dönüşüm alanı şeklinde kabul edilerek detaylı çalışmalara başlanmıştır.